Folik asit düşüklüğü, dolaşım sisteminde etkin şekilde rol alan alyuvarların üretiminde önemli bir vitamin eksikliği olarak karşımıza çıkar. Peki vitaminler oksijeni vücudumuzun her yerine taşınırken ne gibi bir rol üstlenmektedir? İnsan vücudunun temel bileşenleri incelendiğinde şüphesiz ki öncelikli olarak akla gelen bileşenlerden biri de vitaminlerdir.

Vitaminlerden bir veya birkaçının eksik ya da fazla olması vücutta belli başlı sorunlara yol açabilir. Birçok işleve sahip olan vitaminlerin içinde ön plana çıkan B grubu destekleyici bileşenler, insan biyolojisinde önemli bir yer tutar. Bu bileşenlerin tamamı, B grubu vitaminleri başlığı altında ele alınır. 

Folik asit denilen B9 vitamini türü de bu önemli bileşenlerden biridir. Bu vitaminin temel bileşeni olan folik asit, latince yeşil yaprak manasına gelen “folyum” kelimesinden esinlenerek isimlendirilir. Koyu yeşil bitkilerde bulunan B9 vitamininin ve bu vitaminin kimyasını oluşturan folik asit, insan vücudunda çeşitli etkilere sebebiyet verir. Yazımızda folik asit düşüklüğü neden olur, ne gibi olumsuz etkilere yol açar, nasıl giderilir gibi sorulara cevap arayacağız. 

Folik Asit Nedir? Ne İşe Yarar? 

Folik asit, B grubu vitaminlerinin temelinde yer alır, gıdalarda sentetik olarak bulunan folatın suda çözünmesiyle ortaya çıkan bir vitamindir. Gündelik olarak tüketilen birçok gıdada doğal şekilde kendini gösteren folik asit, çeşitli takviye ürünlerinin içerisinde de özel olarak yer alır. Hücre bölünmesi sırasında önemli bir rol oynayan folik asitin hamilelik, bebeklik ve ergenlik gibi dönemlerde yeterli düzeyde tüketilmesi oldukça önemlidir. 

İnsan vücudundaki en belirgin fonksiyonların gerçekleşmesinde folik asitin oldukça yoğun bir rolü bulunur. Hücresel bölünmeler ve yeni hücre üretimi aşamalarında ve azotlu organik bazların sentezinde folik asit önemli bir yer alır. Bu işlevi dolayısıyla kan hücrelerinin olgunlaşmasından DNA aktarımına dek bir dizi süreçte folik asitin sağladığı etkenlerden söz etmek mümkündür. Kanda folik asit düşüklüğü, önemsenmesi gereken konuların başında gelir. Bu durumu önemli kılan en önemli faktör, insan vücudunun folik asit sentezleme yeteneğine sahip olmamasıdır. İnsan vücudu için gerekli olan folik asit, bu bileşeni içeren besinler ve takviye ürünler vasıtasıyla alınır.


Folik asit faydaları hakkında ayrıntılı bilgiye https://www.phytocenter.com.tr/blog/folik-asit-nedir-folik-asit-eksikligi-belirtileri-nelerdir sayfamızdan ulaşabilirsiniz.


Folik Asit Düşüklüğü Nedir? 

Folik asit düşüklüğü nedir sorusunun cevabı asitin yapısında bulunan bir vitamin eksikliği ile açıklanabilir. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde görülen ve en temel problemlerden bir tanesi olan folik asit düşüklüğü, insan metabolizmasındaki süreçlerin bozulmasına ve sağlıklı bir vücut sisteminin engellenmesine sebebiyet verir. Oksijenin taşınmasında en önemli göreve sahip olan işlemlerden bir tanesi de folik asitle üretilen yeni kan hücrelerine yüklenir. Vücuttaki mevcut oksijen yeteri kadar dolaşıma sokulmaz ise bu duruma bağlı olarak gelişen folik asit eksikliği, kendinizi devamlı olarak yorgun hissetmenize sebep olur. 

Folik Asit Düşüklüğü Neden Olur ? 

Yeterince yeşil sebze tüketilmemesi, iyi ve yeterince düzenlenmemiş yeme alışkanlıkları folik asit düşüklüğüne sebep olur. İnsan vücudunun sağlıklı bir şekilde yaşam sürmesi metabolizmasının düzgün şekilde işlemesiyle mümkündür.


Folik Asit Düşüklüğü Nedenleri Nelerdir?


Bilinmelidir ki yeteri kadar takviyesi sağlanamamış vitaminler, ilerleyen dönemlerde insan vücudunda biyolojik sorunların meydana gelmesine yol açar. Folik asit düşüklüğü nedenleri şöyle sıralanabilir; 

  • Folik asit içeren yiyeceklerin gereğinden daha uzun süre pişirilmesi sonucuna bağlı olarak gıdaların vitamin değerlerini yitirmesi.
  • Sindirim sistemine yetersiz emilim problemine sebebiyet veren hastalıklardan birinin tesir etmesi.
  • Bağırsaklarda sindirim kanalının bazik hâle gelmesi sonucunda emilimin azaltılmış olması.
  • Nörolojik rahatsızlıkların ya da kanser tedavisinde kullanılan ilaçların folik asit emilimini yavaşlatması.
  • Bazı bireylerin doğuştan folik asit enzimlerine sahip olmaması.
  • B12 vitamini eksikliği durumunun nihai olarak folik asit eksikliğine yol açması.
  • Ameliyat sonucu sindirim sisteminde enzimlerin aktifliğini yitirmesi.
  • Cerrahi operasyonlar sonrası riayet edilmeyen diyetler sonucunda folik asit alımının yetersiz kalması.
  • Alkol bağımlılığı, hamilelik ya da hemolitik anemi gibi durumlarda ortaya çıkan folik asit düşüklüğü.


Özellikle kan seviyesinin düşüklüğü ve beslenme problemleri gibi temel sorunlara bağlı olarak birçok kişide folik asit düşüklüğü sorunuyla karşılaşılır. 

Folik Asit Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir? 

Folik asit eksikliği belirtileri :


  • Devamlı tekrarlayan halsizlik ve baş dönmesi
  • Kalp ritminde düzensizlik meydana gelmesi
  • Nefes almada zorlanma
  • Saçların cansızlaşması
  • Odaklanma problemleri
  • Cilt renginde solma
  • Ağız içinde ve çevresinde yaraların meydana gelmesi


Yukarıda sıralanan durum ve semptomlar, folik asit eksikliği belirtileri arasında en fazla karşılaşılan durumlardır. Genel olarak bakıldığında bu belirtiler pek çok farklı hastalığın işaretleri ile benzerdir. Bilinmelidir ki bu belirtilere kanda folik asit düşüklüğü yol açar ve devam etmesi durumunda çok ciddi hastalıklara sebep olabilir.

Yukarıdaki belirtilerden bir ya da birkaç tanesinin şiddetli şekilde devam etmesi durumunda folik asit eksikliği olup olmadığına baktırmak gerekir.


Folik asit düşüklüğü belirtileri

Folik Asit Düşüklüğü Nelere Sebep Olur? 

Folik asit düşüklüğünün vücutta ortaya çıkaracağı etkiler, kişiden kişiye ve bünyeye bağlı olarak çeşitlilik gösterebilir. Bununla beraber temelde folik asit; kırmızı kan hücreleri olan alyuvarların yenilenmesi, büyümesi ve çoğalmasında rol oynadığından dolayı, eksikliğinde kansızlığa neden olur. 

Gebelik döneminde yeterince folik asit alınmaması hem bebek hem de anne sağlığı açısından sorunlu bir doğuma yol açabilir. Temel olarak en çok kana ihtiyaç duyulan bu dönemde farklı semptomlarla kendini gösteren anemilerin önlenebilmesi için gebelik döneminde folik asit değerlerinin belli periyotlarla takip edilmesi gerekir.

Folik asit anemisi olarak bilinen kansızlık, genellikle yetersiz beslenmenin devamlılığı durumunda gün yüzüne çıkar. Yapılan kan testleri sonucunda bu hücrelerle ilgili parametrelerde herhangi bir folik asit düşüklüğü probleminin tespit edilmesi durumunda kişilere anemi tanısı konulabilir. 


Folik Asit Düşüklüğüne Ne İyi Gelir?

Folik asit düşüklüğününün önlenmesinde tüketilmesi tavsiye edilen başlıca gıdalar şunlardır:

  • Baklagiller
  • Asparagus (Kuşkonmaz)
  • Yumurta
  • Yeşil Yapraklı Sebzeler
  • Pancar
  • Turunçgiller
  • Muz
  • Avokado
  • Sığır Karaciğeri

Yukarıda sıralanan besinlerin günlük diyet listesine dâhil edilmesi ile halsizlik, solgunluk ve nefes problemlerinin kontrol altına alınması hedeflenir.


folk ast içeren besinler


Folik asitin doğal şekilde vücuda alınması mümkün olmadığı durumlarda bu vitaminden faydalanmak için gıda takviyesi veya takviye edici ek ürünlerin günlük hayatta tüketilmesi gerekir. Bu anlamda belli başlı besin gruplarında diğer ürünlere kıyasla daha yüksek oranda folik asitle karşılaşılır. Folik asit açısından oldukça besleyici içeriğe sahip olan gıdaları günlük beslenme programına eklemek bu bileşenlerin sağladığı faydalardan daha fazla yararlanma fırsatı sunar. 

Gebelik ve Folik Asit Düşüklüğü 

Gebelik döneminde vücuda alınan folik asit seviyesi, anne ve bebek sağlığı açısından sayısız öneme sahiptir. Doğum sürecine kadar devam eden gebelik döneminde herhangi bir sağlık problemiyle karşılaşmamak ve bebeğin yeterli seviyede gelişmesini sağlamak amacıyla folik asit düşüklüğünün ortadan kaldırılması gerekir. Gebeliğin ilk 3 ayında artan folik asit ihtiyacı, sağlıklı bir doğumla bu dönemi sonlandırmak adına devamlılığını muhafaza eder. 

Planlı hamilelikler için gebeliğin ilk üç ayı boyunca doktorlar tarafından belirlenen folik asit miktarını her gün almak gerekir. Anne ve bebek sağlığını olumlu yönde etkileyen folik asit tüketimi, vücudun ihtiyacına göre farklı seviyelerde olabilir. Doktor takibine giren gebelerin, hamileliğin haftasına ve ilerlemesine bağlı olarak ek takviye ve besinlerle folik asit ihtiyacını gidermesi oldukça önemlidir. 

Folik Asit Düşüklüğü Gebeliğe Engel Mi? 

Folik asit düşüklüğü gebeliğe engel değildir. Hamile kalmayı düşünen her sağlıklı kadının bu dönemde ortalama 0,41 mg değerinde günlük folik asit alımına dikkat etmesi gerekir. Gebe kalma sürecinden hamileliğin başladığı ilk 3 aylık döneme kadar devam eden zaman dilimi içerisinde de günlük 0,41 mg değerindeki folik asit takviyesine devam edilmelidir. Hem anne hem de bebek sağlığını korumak için gerekli olan bu bileşen, fetüsün beyin semptomlarının sağlıklı şekilde gelişmesine katkıda bulunur. 

Sadece takviye olarak alınmasına gerek duyulmayan folik asit için bu bileşenin yüksek içerikte yer aldığı besinlerden oluşan düzenli bir diyet programının da uygulanması tavsiye edilir. Özellikle geçmiş dönemlerde nöral tüp defektli olarak doğum yapan kişilerin, tekrar hamilelik yaşayabilmesi adına folik asit düşüklüğü problemine karşı tedbir alması gerekir. Epilepsi sorunuyla karşı karşıya kalan gebelerin günlük ortalama 1 mg değerindeki folik asit takviyesini kullanmaya devam etmesi hamileliğin ortaya çıkardığı kan düşüklüğü problemine karşı etkili bir tedbir olur. 

Sara hastalığı için kullanılan antiepileptik ilaçların sağladığı etkiyi muhafaza etmek amacıyla günlük folik asit kullanımını 1 mg ile sınırlı bırakmaya özen gösterilmelidir. Folik asit düşüklüğü gebelikte kullanılan anti epilepsi ilaçların devamlılığının zorunlu olması sebebiyle sıkça karşılaşılan bir problemdir. Sara hastalarının düzenli olarak kan vererek folik asit oranının takibine dikkat etmesi gebelik sürecinde herhangi bir problemle karşılaşmamak adına oldukça önemlidir. Kan seviyesindeki alyuvar ve diğer bileşenlerin sağlıklı şekilde devamlılığını sağlamak amacıyla gebeliğin 12. haftasına kadar düzenli olarak folik asit kullanımına devam edilmesi önerilir. 

Bağışıklık sistemini güçlendiren besinler ile dengeli ve düzenli bir yeme alışkanlığına sahip olmak folik asit düşüklüğünü gidermede en önemli adımlardan birisidir. Kadınlardaki gebelik sürecinde folik asit düşüklüğü mühim derecede önem taşıyan durumlardan bir tanesidir. Ayrıca bilinmelidir ki erkeklerde folik asit düşüklüğü sperm kalitesini ve vücut direncini etkileyen bir faktördür. Spor yaparken ya da gündelik yaşamınızda öğünlerinizi folik asit bazlı gıdalar ile düzenleyerek bu tip vitamin eksikliklerini giderebilirsiniz.