Bitkisel Karışımlar
Bitkisel Karışımlar olarak; bitkisel yağ karışımı, bitkisel macun ve bitkisel toz karışımlar sıralanabilir. Karışımlar hazırlanırken kullanılan hammaddeler olarak; sabit yağlar, uçucu yağlar, doğrudan bitkinin kendisi ve bitkilerin çeşitli işlemlerden geçirilerek elde edilen ekstre veya ekstraktlar kullanılır.
Bitkisel Karışım Nedir?
Bitkisel karışımlar, oransal olarak yüksek miktarda bitkisel kaynaklı hammadde içeren birden fazla farklı hammaddenin bir arada sunulduğu genellikle doğal bitkisel karışım sınıfına giren kozmetik veya gıda sınıfındaki ürünler olarak tanımlanabilir.
Bitkisel macun, bitkisel toz karışımlar, kuru bitkisel ekstreler sadece gıda olarak kullanılabilirken bitkisel yağ karışımı ve sıvı formda olan ekstraktlar hem gıda hem de kozmetik ürün amaçla yaygın bir şekilde kullanılabilir.
Bitkisel yağ karışımı içeriğinde gıda olarak kullanılamayan bir hammadde (ör: defne tohumu yağı) mevcut ise bu ürün sadece kozmetik amaçla kullanılabilir.
Bitkisel Karışımlar Niçin Kullanılır? Nasıl Sınıflandırılırlar?
Bitkisel karışımlar tüm dünyada; yaşam konforunun arttırılması, enerjik bir hayat döngüsü için gıda olarak tüketilir. Kozmetik amaçlı ise cildin güzelleştirilmesi, nemlendirilmesi, ciltte oluşan kırışıklık ve lekelerin önlenmesi kısacası yaşlanmanın mümkün olduğunca ötelenmesi maksatları ile kullanılır.
Bitkisel yağ karışımı, uçucu yağ karışımı olarak hazırlanmış ise aromaterapi amaçlı kullanılabilir. Bitkilerin uçucu ve sabit yağ karışımları, kozmetik alanda da kullanılmaktadır. Kozmetik bitkisel yağ karışımı kullanımına masaj yağları örnek verilebilir.
Tüy dökücü amaçlı kullanılanlar olduğu gibi kaş, saç ve sakalları besleyici olarak da kullanılmaktadırlar. Bitkisel yağ karışımları gıda olarak da tüketilebilir. Sarı kantaron, kudret narı, zeytin, çörek otu ve susam vb. yağlar oral olarak yaygın bir şekilde yaşam konforunun arttırılması amacıyla kullanılır.
Bitkisel toz karışımlar yaşam konforunun arttırılması, enerjik bir hayat döngüsü sağlanması için yaygın bir şekilde tercih edilir. Bitkisel toz karışımlar özellikle çay formunda kilo kontrolü maksadıyla kullanılır. Bu tür ürünleri tüketenler, kilo kontrolü amacıyla kullanımda dikkatli olmalıdırlar.
Bitkisel Karışımlar Nasıl Yapılır?
Bitkisel karışımlar hazırlanırken öncelikle hammaddenin özelliği (sıvı ve katı form, öğütülmüş bitki, ekstre, ekstrakt, uçucu yağ vb.) dikkate alınmalıdır. Bitkisel yağ karışımı olarak tasarlanacak olan karışım, eğer uçucu yağ içeriyorsa karışım hazırlanırken karışım sıcaklığı belli bir sıcaklığın altında tutulmalıdır. Aksi takdirde uçucu yağ kaybı oluşacak ve karışımın oranları ve etkinliği değişebilecektir.
Yine özellikle meyve ve tohumlardan elde edilen yağ özelliğindeki hammaddelerin sıcak veya soğuk sıkımla elde edilmesi ürün içeriğini ve özelliğini değiştirebilmektedir. Belli bir sıcaklığın üzerinde sıkılan bitkisel kaynaklı yararlı maddelerin (ör: flavonoidler) yapısında ve etkinliğinde değişiklikler meydana gelebilecektir. Bitkisel karışımlar tasarlanırken kullanılacak hammaddelerin niteliklerine dikkat edilmelidir.
Bir bitkisel toz karışım tasarlanırken; ilk önce karışıma giren hammaddelerin birbiri ile geçimli olup olmadığı, daha sonra ise kullanım süresi içeresinde stabil olarak kalıp kalmadığı önemlidir. Karışımlara girecek bitkisel tozların partikül büyüklüğü belli aralıkta olmalıdır. Bu durum, karışımın homojen olması ve dolum hacminin ayarlanabilmesi açısından oldukça önemlidir.
Bitkisel macun tasarlanırken; ürün içerinin birbiri ile geçimli olup olmadığı ayrıca içeriğin taşıyıcı olarak kullanılan maddelerle (pekmez, bal vb.) geçimli olması önemlidir. Geliştirilen macun uzun süre stabilitesini koruyabilmelidir. Bunun için katı-sıvı madde dengesi ve oranına dikkat edilmelidir.
Bitkisel karışım ürünleri hakkında detaylı bilgi almak takviye edici gıda ve doğal kozmetik ürünlerimizi incelemek için Phytocenter ana sayfasını ziyaret edebilir veya bizimle irtibata geçebilirsiniz.
Yazan: Dr. Ecz. Ziya BAYRAK
